Interview met Simon de Waal

Afgelopen maandag (16 april 2012) ging de telefilm 'Cop Vs. Killer' in première op Nederland 3. Vanavond wordt de director's cut vertoond, ook op Nederland 3 (22:25). Ik had een exclusief interview met schrijver en regisseur Simon de Waal!

Door: Pim Sollie

Hij is van oorsprong rechercheur bij de politie, maar heeft al verschillende misdaadverhalen op zijn naam staan in de vorm van: filmscenario’s, televisiescenario’s en boeken. Onlangs was de première van zijn regiedebuut Cop vs. Killer. Hoe was het om een keer alles in eigen hand te hebben?

De Waal schreef in 2005 het boek Cop vs. Killer. Later schreef hij zelf het filmscenario van het boek, wat al uniek is in de filmwereld. Regisseur Hans Pos zou het script gaan verfilmen en de Waal zou met hem meelopen om te kijken of regie ook iets voor hem is.

Pos stortte tijdens de tweede draaidag in. Al snel bleek dat hij wegens zijn slechte gezondheid op dat moment niet meer op de set kon terugkeren; of Simon de Waal het over wilde nemen.

Hoe was het voor u om de regie over te nemen?

“Het was een hele verrassende, trieste gebeurtenis. Het was voor mij een vraag die heel onverwachts kwam. Daar moet je heel goed over nadenken, maar die tijd was er niet. Ik heb aan de twee hoofdrolspelers, Marcel Hensema en Jeroen Willems, gevraagd of zij het goed vonden als ik het zou doen. Ik kon het me goed voorstellen als zij hadden gezegd: we  willen een ervaren regisseur hebben. Maar dat hoefde niet.
Twee uur nadat het me gevraagd was heb ik mijn besluit genomen.”

Was het lastig om te werken met zulke ervaren acteurs?

“Integendeel! Het was een eer en een zegen om met zulke acteurs te werken. Ze waren zo goed en zo aardig. Ik had ze al eerder ontmoet. Ik heb ook die eerste vier dagen met Hans meegelopen en ik heb ze toen al een paar keer gesproken. Het klikte heel goed. Zowel met de acteurs als met de crew klikte het gewoon heel goed. Wat dat betreft was het gewoon heel leuk en was iedereen van plan het beste er uit te halen wat er in zat.”

U hebt in de voorbereiding veel samengewerkt met Hans Pos. Is het achteraf een product van jullie beiden geworden?

“Zo is het natuurlijk wel begonnen, maar ik heb er wel heel erg mijn eigen stempel op gedrukt. Ik weet wat Hans van plan was met bepaalde elementen uit het scenario en ik heb daar gedurende het draaien en in de postproductie wel echt mijn eigen visie op los gelaten: hoe de acteurs zich gedragen, hoe het karakter gevormd wordt in het verhaal, in keuzes van de muziek, enzovoorts. Ik denk dat zoiets onontkoombaar is in het proces. Ik kan ook niet zeggen of dat beter of slechter was geweest, dat zullen we niet weten. Maar ik weet dat Hans andere keuzes zou hebben gemaakt. Daar hebben we achteraf samen nog niet uitgebreid over gesproken. Hij is nog steeds ziek.”

De Waal gebruikt zijn ervaring als parttime rechercheur in Amsterdam vaak als inspiratiebron voor zijn verhalen. Hij is, zo zegt hij zelf, één van de weinigen die echt weet waar hij over schrijft.

In hoeverre hebben uw eigen ervaringen het verhaal van Cop vs. Killer beïnvloed?

“Ik hoop dat het in zoverre het verhaal heeft beïnvloedt dat het een beter kijkje in de keuken van het politiewerk en het criminele werk, met echt een realistische invalshoek. Het is fictie, maar er zijn heel veel dingen die er in zitten die zo zouden kunnen gebeuren.

In veel politieseries of films zie je vaak kwade gesprekken tussen de agent en de crimineel. Ik wilde dat een keer niet. Ik wilde rustige gesprekken in de verhoorkamer.

De relatie tussen Frank en Mirko in de film is heel… Apart. Is er tijdens uw werk als rechercheur ook sprake van zulke relaties tussen u en de dader?

“Niet zo’n relatie, gelukkig. Maar het is wel zo dat je met zo iemand heel anders praat dan met iemand die een autoradio gestolen heeft. Als je dat goed doet dan ontstaat er wel een bepaald soort respect voor elkaar. Dat is misschien te positief als woord, maar zo is het wel. Mirko spreekt in de film ook echt zijn respect uit voor Frank en dat wilde ik duidelijk benoemen. In die zin heb ik dat ook wel eens als rechercheur.”

Lijkt het personage Frank veel op u?

“Hij heeft wel trekjes van mij. Er gaat altijd wel iets van jezelf in een personage zitten. Dat is bij Mirko ook zo. De onvoorwaardelijke steun voor zijn kind. Dat heb ik ook. Als er zoiets bij mijn kind zou gebeuren zou ik ook rare dingen doen.

Dat heeft Frank ook. In eerste instantie denk je dat de twee totaal verschillend zijn, maar uiteindelijk zijn ze veel dichter naar elkaar toe gekomen dan je zou denken. Dat heb ik ook specifiek uit het boek gehaald. Daar ging het mij om.”

Uw verhalen worden vaak verfilmd door iemand anders. Vindt u dat lastig? Was dit daarom een leukere ervaring?

“Ik had er nooit zo bij stil gestaan. Als schrijver moet je het aannemen dat je film of serie door iemand anders geregisseerd gaat worden. Je hebt goeie regisseurs en je hebt slechte regisseurs. Het kan dus leuk zijn, of helemaal niet.”

Bijvoorbeeld: Pizza Maffia, waarvoor u het scenario hebt geschreven, voelde veel meer ‘Oliehoek’ dan ‘de Waal’. Voelt u dat ook zo?

“Dat script had ik ooit geschreven en dat is herschreven door iemand anders. Toen is het al een andere film geworden en toen werd het ook meer een Tim Oliehoek film. Ik wist toen wel dat Tim het ging regisseren en dat heb ik wel in mijn achterhoofd gehouden toen ik het schreef. Maar ik was met het feit dat iemand anders het had herschreven niet blij. Dat was niet fijn. Dat laat ik ook niet meer gebeuren.”

Is nu achteraf gebleken dat regie, naast het schrijven, ook iets voor u is?

“Dat is heel erg gebleken zelfs. Ik wilde eerste afwachten hoe deze film ontvangen zou worden. Als ik het idee zou hebben dat mensen het goed vinden, dan wilde ik het nog wel een keer doen. En dat is gebleken.
Dus het is wel voor herhaling vatbaar.”

Bekijk hieronder de trailer van 'Cop vs Killer':