Blogarchief

maandag 22 april 2013

Ingezoomd: De zoom

Een tijdje terug was The Bourne Ultimatum (TBU)  van Paul Greengrass op TV. Ik kwam er achter dat het één van mijn favoriete actiefilms was. De film had ik al een paar keer eerder gezien, maar nu pas keek ik er goed naar en zag ik dat het een hele, hele gave film is. Dit komt onder anderen door het gebruik van de zoom.

Paul Greengrass houdt van een documentaire-achtige filmstijl, iets wat in bijna al zijn films terugkeert: The Bourne Ultimatum, Bloody Sunday en Greenzone zijn hier voorbeelden van.  Wat heel erg opvalt bij TBU is het veelvoudig gebruik van zoomen. De eerste film-lens met zoomfunctie werd gebruikt in 1958. Met namen de Chinezen vonden dit een fantastische uitvinding. Als je een oude martial arts film kijkt met Bruce Lee, zie je dat er bijna iedere minuut wel een slinger wordt gegeven aan de zoomring. Dit zie je ook terug in Kill Bill: Vol. 1 van Quentin Tarantino. Hiermee refereert hij naar de Chinese martial arts films van veertig à vijftig jaar geleden.
In de moderne film is er een ongeschreven regel dat je tijdens een shot niet in- of uitzoomt. Want dit is lelijk. Greengrass heeft hier duidelijk maling aan en zoomt er lekker op los in TBU.  Dit geeft een stoer, snel en fris tintje aan de shots in deze actiethriller. Als het een positieve bijdrage levert aan de stijl van de film, waarom zou je het dan niet doen?
Daarnaast zijn er meer films die op creatieve manier de zoomring gebruiken, zodat het wel geaccepteerd wordt. Zo was Alfred Hitchcock de eerste die gebruik maakte van de dollyzoom. Je rijdt hier met de camera naar voren en zoomt uit, of andersom. Dit geeft een bizar effect en wordt nog vaak gebruikt door moderne filmmakers, bijvoorbeeld Guy Ritchie in Lock, Stock and two smoking barrels.


Maar de snoeiharde zoom-in middenin een shot zie je maar zelden. Mensen vinden het vaak storen en op filmscholen wordt verteld dat het er amateuristisch uit ziet. Maar als je dit, net als Greengrass, op professionele wijze uitvoert en het bijdraagt aan het tempo van de film zie ik niet in waarom je het niet zou doen. Wat mij betreft heeft Greengrass hiermee de harde zoom weer modern gemaakt. En je hoeft niet constant met 'n dolly te zeulen.
  

 
Bekijk hieronder een scène uit TBU waarin Greengrass veel zoom heeft gebruikt:
  


Geen opmerkingen:

Een reactie posten